Μαθησιακές δυσκολίες και άλλα… ‘κουτάκια’.
Βάλαμε τίτλους, ονοματίσαμε τεχνικές, χωρίσαμε σε κατηγορίες, εφηύραμε ειδικά τεστ μέτρησης ευφυίας και αντίληψης, μαθησιακών δυσκολιών και μάθησης.
Χαρακτηρίσαμε με μία ταμπέλα τα παιδιά – σαν να μην τους έφταναν οι τόσες ταμπέλες και χαρακτηρισμοί που τα στολίζαμε τόσα χρόνια…
Κατηγοριοποιήσαμε τους τρόπους διδασκαλίας μας, ‘ακολουθώ το τάδε εκπαιδευτικό σύστημα’ είπαμε στον εαυτό μας και στους γονείς, μάθαμε τους ορισμούς και την ορολογία των εκπαιδευτικών συστημάτων που υιοθετήσαμε και μας ταιριάζουν ή που ακούγονται ‘πιασιάρικοι’ και εντυπωσιάζουν.
Κι έτσι, μπήκαμε όλοι σε κουτάκια και σε κατηγορίες.
Ο γονιός τρομάζει και πανικοβάλεται όταν μαθαίνει κάποια στιγμή ότι το παιδί του έχειμαθησιακό ‘πρόβλημα’. Και χωρίς ενημέρωση για το τι σημαίνει αυτό, πηγαίνει σε ειδικούς για να το βοηθήσει να αντιμετωπίσει αυτό που διαγνώστηκε στο παιδί του.
Ο εκπαιδευτικός συνήθως αποφασίζει ότι εφόσον ο μαθητής του διαγνώστηκε με μία μαθησιακή δυσκολία, εκείνος δε μπορεί να κάνει και πολλά, μιας και το σύστημα το βάζει αυτόματα σε δεύτερη θέση.
Και το παιδί; Παίρνει το μήνυμα ότι ‘κάτι έχει’ που πρέπει να διορθωθεί, ή που ‘ίσως δε διορθωθεί εντελώς, θα δείξει.’ Το περιβάλλον του δίνει την περιοριστική πεποίθηση, την ταμπέλα που το παιδί τη φοράει σε ό,τι έχει σχέση με τη μάθηση του, με αποτέλεσμα συνήθως να προσπαθεί λιγότερο από αυτό που μπορεί, μιας και αυτό που εισπράττει από τους γύρω του είναι ότι έχει κάποιου είδους μειονέκτημα. Κι έτσι μερικές φορές βολεύεται με αυτό, είτε απολαμβάνει το ότι τρέχουν οι άλλοι στην οικογένεια να το ‘βοηθήσουν’ και να του κάνουν τα χατήρια, οπότε το διαμορφώνουν σε ένα χειριστικό παιδί. Όλα αυτά, ανάλογα με το πώς όλη η οικογένεια αντιμέτωπίζει τη μαθησιακή δυσκολία του. Γιατί το μόνο σίγουρο είναι ότι τα παιδιά αυτά είναι πάρα πολύ έξυπνα.
Γονείς, εκπαιδευτικοί και παιδιά, ο καθένας σε ένα κουτάκι. Κουτάκια παντού και καμμιά συνοχή, καμιά αλληλεπίδραση.
Όχι, δεν είμαι κατά των ειδικών, ούτε κατά των τεστ ανίχνευσης μαθησιακής δυσκολίας. Η διαφωνία μου έγκειται στο ότι αφήσαμε τους εκπαιδευτικούς απ’ έξω. Ως κράτος και ως κοινωνία. Τους δασκάλους οφείλαμε να εκπαιδεύσουμε πρώτα και να τους εκπαιδεύουμε συνεχώς. Τα παιδιά αλλάζουν χρόνο με το χρόνο και οι απαιτήσεις καθε φορά είναι διαφορετικές. Οι δάσκαλοι είναι εκείνοι που πρώτοι θα πρέπει να είναι σε θέση να διαχειριστούν την κάθε πρόκληση – μαθησιακή, κοινωνική ή συμπεριφορική. Και μέσα από την επιμόρφωση θα αποκτήσουν μεγαλύτερη ενσυναίσθηση και αισθητηριακή οξύτητα, μεγαλύτερη επίγνωση της προσωπικής και επαγγελματικής τους ευθύνης και μεγαλύτερη ευαισθησία και ενδιαφέρον για το λειτούργημα τους.
Συνεχής εκπαίδευση, ανοιχτό μυαλό, διαφορετικών ειδών εκπαιδευτικές προσείσεις, ψυχολογία, νευροεπιστήμες και ό,τι σχετικό υπάρχειπου αναφέρεται σε τρόπους μάθησης και επικοινωνίας είναι όλα πολυτιμη γνώση για να δευρυνθεί η οπτική των εκπαιδευτικών καν πραγματικά να μπορέσουν να προσφέρουν σε κάθε παιδί.
Οι μαθητές μας δείχνουν τη δική μας αδυναμία. Όχι τη δική τους. Μας δείχνουν την έλλειψη μας σε γνώση, συναισθηματική ωριμότητα, δυνατότητα έκφρασης και αισθητηριακή αφύπνιση. Κυρίως μας δείχνουν πόσο υστερούμε σε ικανότητα επικοινωνίας.
Κι αυτό είναι το νούμερο ένα μυστικό σε όλους τους τομείς της ζωής. Από την αποτελεσματική εκπαίδευση μέχρι τις προσωπικές μας σχέσεις. Γέφυρες χρειαζόμαστε για να έρθουν κοντά οι καρδιές και να ανθίσουν, γέφυρες και με τα παιδιά, τους μαθητές μας, γέφυρες αγάπης και ουσιαστικής φροντίδας.
Εστιαζόμαστε στη μαθησιακή δυσκολία αντί να εστιαστούμε στη δυνατότητα του μαθητή και στα χαρίσματα που έχει. Αυτή πρέπει να είναι η αποστολή του κάθε εκπαιδευτικού. Να εντοπίσει τα δυνατά σημεία και να τα επισημάνει, να χτίσει πάνω σ’ αυτά και να δώσει έμπνευση και αυτοπεποίθηση στο μαθητή να βρει τη δύναμη του.
Όπως χρειάζεται και γονείς που θα πιστέψουν οτι το παιδί τους έχει ξεχωριστές ικανότητες και θα φροντίσουν να τις βρουν και να τις αναπτύξουν. Όχι γονείς που θα τρέχουν να το βοηθήσουν σε κάθε δυσκολία και να τους τα κάνουν όλα εύκολα. Αυτή η τακτική δε φτιάχνει νικητές.
Ας αφήσουμε στην άκρη τα κάθε είδους κουτάκια που κατατάσσουν τους ανθρώπους σε κάτι μικρότερο απ’ αυτό που πραγματικά είναι. Μάθαμε πολλά, ακούσαμε πολλά, αποδείξαμε πολλά μέσα από λεπτομερείς μετρήσεις και έρευνες, για να επιστρέψουμε τελικά στο συμπέρασμα ότι ο κάθε μαθητής είναι μία ξεχωριστή οντότητα, χρειάζεται διαφορετική προσέγγιση με σεβασμό στην προσωπικότητα του και τις ικανότητες του και κυρίως ενδιαφέρον και αγάπη. Ειλικρινή αγάπη χωρίς όρους.
